Toekomstscenario’s voor de zorg: sneakpeek 1
Kan het zorgsysteem toekomstbestendig worden wanneer ziekenhuizen en andere zorginstellingen ieder voor zich blijven opereren? Of is het een must om in de aankomende jaren echt de samenwerking met elkaar aan te gaan? Een ding is zeker: met de huidige aanpak heeft de zorgsector met pittige dilemma’s te maken zoals de stijging in de behoefte aan zorg, individualisering van de patiënt en een tekort aan gekwalificeerd personeel. Daarnaast kan ook de vraag worden gesteld of altijd de juiste zorg op de juiste plek wordt verleend. Maar is dit überhaupt realistisch wanneer er een groot en breed netwerk ontbreekt? Er zijn al verschillende perspectieven en scenario’s verschenen over de toekomst van de gezondheidszorg in Nederland. Zo’n overzicht van mogelijke scenario’s is nuttig, maar wat zijn nou echt de prioriteiten binnen de zorgsector voor de komende jaren?
Supply Value heeft onderzoek gedaan naar de prioriteiten binnen de zorgsector voor de komende jaren. In ons rapport worden acht belangrijke ontwikkelingen beschreven die in de binnen vijf jaar tot grote veranderingen zullen leiden binnen de zorgsector. In dit inzicht gaan we kort in op de eerste twee ontwikkelingen: van eilanden naar netwerken en van ziekenhuis naar thuis.
Van eilanden naar netwerken
In Nederland worden steeds meer (regionale) samenwerkingsinitiatieven opgestart om het zorgsysteem toekomstbestendig te maken. Het doel hiervan is de gezondheid van de inwoners en de kwaliteit van de zorg te verbeteren tegen lagere kosten. Uit onze ervaring blijkt dat, ondanks de opkomende initiatieven, de meeste zorgverleners nog niet in een dergelijk samenwerkingsverband werken of dat de implementatie van ‘samenwerking’ nog niet volledig is. Gevolg hiervan is bijvoorbeeld dat een zorgbehoevende telkens zijn of haar gegevens moet doorgeven wanneer een nieuwe zorgverlener bezocht wordt. Dit komt doordat tussen zorgverleners geen of slechts beperkt data wordt gedeeld.
De volgende ontwikkelingen worden voorzien in de Nederlandse gezondheidszorg:
- Allereerst blijft de vraag naar zorg stijgen, terwijl het aanbod in bepaalde regio’s daalt. We zien de vraag naar zorg met name stijgen door de toename van het aantal ouderen. Aan de andere kant heeft de zorgsector te maken met personeelstekorten.
- Daarnaast is er sprake van versnippering in de gezondheidszorg. De oorzaak hiervan is de silodenkwijze (eilanden) van zorgverleners. Deze wordt in stand gehouden door een ‘complex’ van factoren: het ontbreken van op elkaar aansluitende financiering, wet- en regelgeving, datamanagement, tijd en opleiding.
- Tot slot ervaren zorgprofessionals een steeds hogere werkdruk door personeelstekorten en de oplopende administratieve lasten.
Om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en de uitgaven te remmen (of zelfs te verlagen) zullen zorgverleners en andere partijen zoals zorgverzekeraars met elkaar moeten samenwerken. Partijen moeten samen werken naar een geïntegreerde zorgaanpak, waarin de zorgbehoevende centraal staat.
Van ziekenhuis naar thuis
De meeste zorg wordt verleend in het ziekenhuis. Dit varieert van controle bij een specialist tot meerdaagse opname. Door de toenemende zorgvraag ontstaat een drijfveer om de zorgbehoevende minder in het ziekenhuis te zien en zoveel mogelijk thuis te begeleiden. Vanuit het Ministerie van Volksgezondheid en verschillende zorgverzekeraars ligt de focus op de juiste zorg, op de juiste plek en het juiste moment. Dit streven zal een verschuiving in de locatie van de zorgverlening tot gevolg hebben: De verwachting is dat in 2030 minimaal 50% van de zorgverlening plaatsvindt in de eigen leefomgeving in plaats van in een zorginstelling.
De benodigde zorg is natuurlijk een bepalende factor in het kiezen van de juiste plek voor de zorg. Het meten van bepaalde waardes en signaleren van relevante trends zal op termijn eenvoudig als standaard thuis plaatsvinden, onder andere met behulp van e-health devices. En dan is er nog een belangrijke ontwikkeling om de verplaatsing van zorg naar thuis te kunnen realiseren: samenwerken binnen het netwerk van zorginstellingen. Om zorg waarbij enige fysieke hulp van pas komt te kunnen verplaatsen naar een thuissituatie is vaak ondersteuning door een zorgmedewerker ter plaatse nodig. Deze zorgmedewerker, bijvoorbeeld een thuiszorgverpleegkundige, moet dan wel precies op de hoogte zijn van wat de specialist in het ziekenhuis als behandeling heeft voorgeschreven.
De eerste twee ontwikkelingen die in deze sneak peek zijn beschreven, beschrijven belangrijke verschuivingen voor de zorgsector. Om de beschreven veranderingen succesvol door te voeren binnen de zorgsector is het van belang om een solide basis hiervoor te creëren. Dit wordt gedaan met de beweging ‘’van eilanden naar netwerk’’. Wanneer een breed netwerk ontstaat tussen ziekenhuizen, andere zorginstellingen en zorgverzekeraars kan er meer worden bereikt en wordt daadwerkelijk een stap gezet naar de juiste zorg op de juiste plek.
Nederlands 
English (UK) 
Deutsch 
Français